Je hebt ervaren hoe leuk en impactvol visueel denken en tekenen zijn. Vol goede moed en met een etui vol fijne spullen ben je gestart. Alleen… als de wittebroodsweken van jullie huwelijk voorbij zijn, hoe blijf je tekenen en visueel denken dan toepassen in de praktijk?
Er zijn allerlei drempels, heuvels en zelfs bergen die ons ervan weerhouden. Maar geen van deze zeven berg zo hoog, of ik heb er wat tips voor. En als je nog andere bergen ziet dan deze hieronder, dan is nummer 7 ook daarop het antwoord.
De drempels
- Het kost teveel tijd
- Ze zien me aankomen!
- Ik weet niet wat & ik weet niet hoe
- Het wordt nooit zo professioneel als bij…
- Ik vind het eng!
- Ik heb geen inspiratie
- Ik kan het niet alleen (Let op: hier verkoop ik mijn 1 op 1 tekencoaching)
Drempel 1. Het kost teveel tijd
“Het kost mij nu echt nog teveel tijd om iets te tekenen. Schrijven gaat sneller, en typen nog sneller. Hoe kan ik aan mijn collega’s verkopen dat ik twee uur heb zitten tekenen, terwijl zij hard aan het werk waren?”
Herken je dit? Lees dan deze twee tips.
Tip 1. Maak de rekensom
Hoeveel tijd verspillen we eigenlijk met het razendsnel overbrengen van onduidelijke boodschappen die we met teveel woorden omschrijven omdat we de tijd niet hadden ze tot de kern te brengen? En hoeveel tijd gaat er verloren aan het opnieuw uitleggen van dingen, omdat mensen ze vergeten zijn?
Een simpele rekensom kan jou (en je collega’s) het bewijs leveren dat twee uur (120 minuten) tekenen van jou een tienkoppige team misschien wel 10*60 (600) minuten lees-begrijp-vergeten-opnieuw-lezen-om-te-begrijpen-tijd scheelt.
Tip 2. Ga op zoek naar MWV’s
Zie tekenen en visueel denken niet als iets dat in grote blokken tijd moet. Bedenk wat je met Minimaal Werkende Visualisaties (MWV) al zou kunnen bereiken:
- een pijl van A naar B met een markering waar jullie je in het project bevinden,
- een smiley die je collega op haar bureau vindt als ze terugkomt van haar lunchpauze,
- een driehoek met de drie criteria waarmee je rekening moet houden bij het plannen,
- een snelle schets van de onderdelen van een contract in rechthoeken met verbindingslijnen, zodat iemand anders het kan gaan uitwerken,
- een poppetje op een post-it op je computerscherm om je te helpen herinneren aan de gebruikers, die altijd centraal moeten staan,
- een cirkel in het midden van een pagina van waaruit je met woorden gaat brainstormen over de mogelijke oorzaken van een probleem.
En, voegen deze dingen iets toe? Zou je een MWV voor jezelf kunnen bedenken? En zou je daar de tijd voor kunnen vinden?
Drempel 2. Ze zien me aankomen!
“Vlak nadat we ons goed en wel hadden geïnstalleerd voor de workshop visueel denken, kwam een van de directeuren om het hoekje kijken. “Aha!” riep hij uit “het freubeluurtje is begonnen.” Dus je begrijpt wel dat ik mijn volgende presentatie aan de directie niet met poppetjes kan komen aanzetten.“
Dit is er eentje die ik goed herken. Ik maakte jarenlang tekeningen in mijn things to do notitieblok tijdens eindeloze managementteam vergaderingen. Als ik ze had laten zien aan mijn collega’s, hadden we veel eerder begrepen dat we aan de bel moesten trekken. Maar je gaat die gekke doodles toch niet serieus nemen, dacht ik toen.
Ik moet toegeven, dit is een ingewikkelde. Want als je dingen precies doet zoals anderen ze doen, val je niet op. En als je het té anders doet, nemen ze je niet serieus. Probeer je eens in te leven in je ‘doelgroep’. Tekst is wat ze gewend zijn, het geeft houvast. Veel tekst geeft meer houvast. Dat een beeld meer zegt dan 1000 woorden (wat betekent het dan precies?) en dat je collega’s misschien zelf (IEKS) ook gevraagd zou kunnen worden te tekenen: dat ís welbeschouwd best wel eng.
Tip 1. Laat ze langzaam wennen
De tip is om op zoek te gaan naar manieren van visueel denken en tekenen die net wél aansluiten. Zo kun je collega’s langzaam laten wennen aan die wereld die voor jou inmiddels als is opengegaan. Je hoeft niet meteen all the way met stripverhalen, abstracte vormen, chakra’s tekenen of levensgrote visuele verslagen van conferenties.
Heb je al aan de volgende gedacht?
- tekeningen met alleen geometrische vormen
- spreken in metaforen
- woorden gebruiken, maar dan niet van linksboven naar rechtsonder maar in groepjes verspreid zodat er logica tussen bepaalde elementen ontstaat
- flowcharts
- heel feitelijke inhoud in een strak getekend jasje
- teken op een tablet in programma’s die iedereen gebruikt (Powerpoint, OneNote, Keynote)
- simpele stappenplannen met iconen (thenounproject heeft een plug-in voor Powerpoint)
- visualiseren door zelf te bewegen in de ruimte, of door de anderen te laten bewegen; “Jongens, we gaan van A naar (neem een paar ferme passen een bepaalde kant op) B. Waar staan we nu volgens jullie? En wat is de volgende stap?”
- visuele onderleggers / canvassen gebruiken, waarop je voornamelijk met tekst werkt om ze in te vullen.
Kun jij meer vormen bedenken die aansluiten bij de manier waarop in jouw werkomgeving wordt gecommuniceerd?
Tip 2: Vraag het eens aan ze
Zelf heb je vaak het idee dat je niet met iets heel anders kunt aankomen dan mensen gewend zijn. Weet je het zeker? Vraag het de volgende keer gewoon eens na. Wie weet krijg je een verrassend antwoord. Jouw creatieve moed zou zomaar eens besmettelijk kunnen zijn.
Drempel 3. Ik weet niet wat, ik weet niet hoe
“He verdikke… ik wilde visuele notulen maken van onze vergadering, maar het ging zo snel en ik kon bij veel abstracte begrippen niks bedenken wat ik moest tekenen. Toen ik eindelijk iets had bedacht, wist ik toch echt niet waar ik moest beginnen!”
Dit is écht een vocabulaire dingetje! Hoe groter je vocabulaire, des te makkelijker wordt het. Net als met taal wil je weten wat een woord allemaal kan betekenen, hoe je het schrijft, in welke combinaties het kan voorkomen en in welke context je het kunt gebruiken.
Tip 1. Vergroot je vocabulaire
Je vocabulaire vergroten doe je door:
- inspiratie op te doenen in boeken en door om je heen te kijken, bij alles wat je ziet denk je: waar zou dit symbool voor kunnen staan?
- met vocabulaire oefeningen zoals deze op Instagram.
- door veel na te tekenen en bij alles wat je tekent te bedenken in welke context en in welke combinaties je dit kunt gebruiken.
- door mee te doen aan tekenchallenges.
- goed luisteren naar metafoorgebruik en beeldend taalgebruik.
Tip 2: Je hoeft niet alles zelf te weten!
Vraag tijdens het overleg hoe mensen iets zouden symboliseren of hoe ze iets voor zich zouden zien. En als het niet te bedenken is, dan ben je soms nog niet concreet genoeg geworden met elkaar. Je kunt dat gerust benoemen.
Tip 3: Je hoeft het niet op dát moment te weten
Als je visueel gaat notuleren kun je vooraf én achteraf ook tijd besteden aan het bedenken van visuele vertalingen. Vooraf doe je dat op basis van de onderwerwerpen waarvan je weet dat ze aan bod komen. Achteraf doe je dat op basis van wat er besproken is, met hulp van Google, thenounproject, je collega’s of je eigen hoofd. Dat geldt natuurlijk niet alleen als je visueel aan het notuleren bent, in alle situaties is het handig om je te realiseren dat je later nog meer tijd kunt besteden aan het vinden van een goede visuele vertaling (of de juiste manier om deze te tekenen).
Drempel 4. Het wordt nooit zo professioneel als bij…
“Tekenen lukt wel. En mensen vinden de tekeningen ook treffend. Maar… het wordt nooit professioneel wat ik teken! Dan kan ik het toch beter iemand anders laten doen? Moet je kijken met hoeveel gemak zij het doet!”
Ja, verdorie, dat is zo. Er zijn altijd mensen die het beter kunnen, die er hun werk van hebben gemaakt, die een talent hebben dat jij niet hebt. En het zou best kunnen dat je inderdaad anderen zou kunnen vragen om jouw tekeningen professioneel te laten ogen. Waarschijnlijk hebben deze mensen duizenden meters gemaakt om deze professionele look te kunnen creëren. Ik ben er een voorstander van om iedereen dat te laten doen waar hij/zij goed in is. MAAR:…
Tip 1. Laat je niet weerhouden te visualiseren
Dat jij ervoor kiest om zelf geen duizende uren in professionele visuele producten te steken (posters, infographics, animatievideo’s) mag geen reden zijn om het tekenen helemaal naar zolder te verbannen. Je kunt ‘niet-professioneel-ogende’ tekeningen juist fantastisch gebruiken voor jouw denkproces, voor het scherp krijgen van een boodschap met een groep en voor het overbrengen van wat je wil dat een professional dan ‘mooi gaat maken’. Doordat jij een schets hebt gemaakt, begrijpen anderen beter wat je bedoelt en daarmee boek je kwaliteitswinst en efficiencywinst!
Tip 2. Ga digitaal tekenen
Voor iedereen die zijn eigen tekeningen professioneler wil laten ogen is mijn belangrijkste tip: ga digitaal tekenen op een tablet zoals de iPad of schaf een tekentablet aan die je aan je computer kunt koppelen.
Gebruik (handwriting) fonts in plaats van handgeschreven tekst. Leer over compositie, kleurgebruik en hiërarchie en blijf je creaties bijschaven tot je het juiste niveau van professionaliteit hebt bereikt (in de ogen van je doelgroep).
Drempel 5. Ik vind het eng!
“Brrrr… het voelt alsof ik bovenaan een zwarte piste sta, ik weet wel ongeveer hoe ik naar beneden moet, maar mijn maag draait zich om en ik blokkeer gewoon. Het lijkt zoveel makkelijker om me om te draaien en lekker die blauwe piste te nemen.“
Ach kom! Zonder dat je risico’s neemt, groei je niet (zonder frustratie trouwens ook niet). Ga ervoor! En:
Tip 1: Doe het met stapjes
Doe het met stapjes. zoals het niet handig is om tijdens je eerste week op de latten met een blinddoek de zwarte piste af te skiën, zo is het ook niet handig om na je eerste halfuurtje tekenwiskunde voor een zaal met 150 man live op een iPad gekoppeld aan een beamer de visuele notulen te maken… Wat is de volgende – een beetje spannende – stap die jij kunt zetten? Zet die morgen! En doe het overmorgen nog een keer.
Drempel 6. Ik heb geen inspiratie
“Hier loop ik al een tijdje mee rond, ik durf het eigenlijk niet te bekennen, maar… alles wat ik tot nu toe heb gemaakt, is allemaal gekopieerd van anderen. Ik heb niks zelf bedacht!”
Jee! Fijn dat iemand het hardop durft te zeggen.
Tip 1: Realiseer je dat niets echt origineel is
Een vraag: denk je dat er iets op deze wereld is, dat nog niet door iemand anders bedacht, getekend of uitgeprobeerd is?
Nog een vraag: een creatieve schrijver, verzint die steeds nieuwe woorden, die nog niet in het woordenboek voorkwamen? En bedenkt die steeds andere manieren om letters te schrijven?
Laat dit even tot je doordringen: niets wat jij of iemand in je omgeving maakt, is echt uniek. We combineren dingen die we kennen en vormen die tot iets wat op dat moment in een bepaalde context uitkomst biedt. Zo maken we zinnen, zo bedenken we routes van A naar B, zo lossen we problemen op en zo maken we tekeningen. Dat die niet uniek zijn, of helemaal zelfbedacht, doet aan de kracht ervan niets af.
Tip 2: Wakker je creatieve moed aan
Heb je het gevoel dat er meer creativiteit in je schuilt dan er nu uitkomt? Wakker de creatieve moed dan in jezelf aan. Deze vijf tips om creatieve moed aan te wakkeren, helpen mij.
Drempel 7. Ik kan het niet alleen
Dat klopt! Niemand kan het alleen. Heb je een vraag waar je samen met mij uitgebreid naar wil kijken, dan is het goed om te weten dat ik 1 op 1 teken-coaching aanbied. Bedoeld voor iedereen die beter wil worden in het toepassen van visueel denken en tekenen om daarmee de wereld te verbeteren, veroveren of gewoon aan te kunnen. Je kunt hierbij aan allerlei vragen denken; van heel praktisch (heb je tips voor deze praatplaat) tot wat abstracter (waar haal ik de moed vandaan om…) of zelf existentieel (is tekenen wat voor mij, ben ik wat voor tekenen). Neem contact op als je hier meer over wil weten.